Τα οινοποιία της Περιοχής είναι επισκέψιμα και ανήκουν στους δρόμους του Κρασιού.
Για τους Λάτρεις της Θάλασσας μπορείτε να κάνετε ιστιοπλοΐα και Θαλάσσια σπορ
Τέλος για τους Λατρεις του Βουνού υπάρχουν αρκετές περιπατητικές διαδρομές εύκολες για Δύσκολες
Προϊστορικός οικισμός του Σέσκλου
Αναπτύχθηκε πάνω στο λόφο “Καστράκι” και στην περιοχή γύρω από το σημερινό Σέσκλο. Το Σέσκλο κατοικήθηκε για πρώτη φορά στα μέσα της 7ης χιλιετίας. Στη μέση Νεολιθική εποχή (5η χιλιετία) ο οικισμός αποκτά μια μεγάλη, πρωτοφανή, έκταση. Η περίοδος αυτή ταυτίζεται με τον γνωστό πολιτισμό του Σέσκλου, αλλά λίγο πριν το τέλος της 5ης χιλιετίας η περιοχή ερημώνεται από κάποια καταστροφή, ίσως πυρκαγιά, για περισσότερο από 500 χρόνια και κατοικείται ξανά στην Νεότερη Νεολιθική Εποχή (4η χιλιετία) σε περιορισμένη έκταση και πάνω στο λόφο “Καστράκι”.
Νεολιθικό Διμήνι
Ο νεολιθικός οικισμός του Διμηνίου βρίσκεται στις βορειοδυτικές παρυφές του σημερινού χωριού Διμήνι. Κατοικήθηκε από το τέλος της 5ης χιλιετίας μέχρι το τέλος της Χαλκοκρατίας. Τα αρχιτεκτονικά λείψανα που εκτείνονται πάνω στον λόφο μας δίνουν την εικόνα μιας οργανωμένης νεολιθικής κοινότητας, που παρουσιάζει ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό στοιχείο: τους έξι λιθόκτιστους περίβολους, που είχαν κατά ζεύγη κτιστεί γύρω από τον οικισμό.
Μυκηναϊκό Διμήνι
Το 1980 στα ΝΑ του λόφου με τα νεολιθικά λείψανα αποκαλύφθηκε σημαντικός μυκηναϊκός οικισμός. Η πόλη αυτή, σύμφωνα με τις νεότερες απόψεις, ταυτίζεται με την Ιωλκό, την πατρίδα του Ιάσονα. Από τον οικισμό έχουν ως τώρα αποκαλυφθεί οκτώ ανεξάρτητες ιδιωτικές οικίες. Επίσης, σώζονται τα θεμέλια ενός μεγάλου μυκηναϊκού μεγάρου, που βρισκόταν σε ηγεμονική θέση με πλήρη εποπτεία του Παγασητικού κόλπου, καθώς και δύο θολωτοί τάφοι βασιλέων της Ιωλκού
Αρχαιολογικός χώρος Νέας Αγχιάλου
Η Αγχίαλος παλαιότερα δεν ονομαζόταν Αγχίαλος αλλά Φθιώτιδες Θήβες .Με το όνομα αυτό είναι γνωστές δύο αρχαίες πόλεις, η μία βρίσκεται κοντά στο χωριό Μικροθήβες, πάνω στο δρόμο Βόλου-Αλμυρού και η άλλη βρίσκεται στη Νέα Αγχίαλο. Η δεύτερη που είχε το όνομα Φθιώτιδες Θήβες κτίστηκε όπου υπήρχε στην αρχαιότητα η πόλη Πύρασος, όπου έχουμε αναφορά στον Στράβωνα .Η θέση της επιβεβαιώθηκε από ανασκαφικές έρευνες που έγιναν το 1907. Μέσα από μια ανασκαφική έρευνα αποδείχθηκε ότι ο χαμηλός λόφος στα ανατολικά της Νέας Αγχιάλου ήταν η ακρόπολη της Πυράσσου. Τα ευρήματα λείψανα της τοιχοποιίας επάλληλων οικισμών και κυρίως κεραμικά σκεύη, ανήκουν στην κλασσική , στη γεωμετρική, στη χαλκή, στη μεσοελλαδική και στη νεολιθική εποχή. Η περιοχή εξακολουθούσε να υπάρχει και τους κατοπινούς αιώνες αλλά παράλληλα είχε και άλλο όνομα «Δημήτριον» .Το λιμάνι της ήταν ζωτικής σημασίας καθώς χρησίμευε στο εξαγωγικό και εισαγωγικό εμπόριο της Θεσσαλίας. Όμως καταστράφηκε και αυτή το 217 χ από το Φίλιππο. Κατά το 2ο χ αιώνα φθάνει στην ακμή σε επίπεδο πολιτισμού μέχρι και το τέλος του 7 ου αιώνα. Έτσι της αποδίδεται ο χαρακτηρισμός «χριστιανικές Θήβες».
Αρχαίο Θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών
Το αρχαίο θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών, βρίσκεται ανατολικά του σημερινού χωριού Μικροθήβες και σε απόσταση 4 χλμ. νότια από το σημερινό δήμο Νέας Αγχιάλου και τον Παγασητικό κόλπο. Με μέγιστη χωρητικότητα 3.000 θεατών, το Θέατρο φιλοξενούσε παραστάσεις αρχαίου δράματος, μουσικούς αγώνες, και κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή θηριομαχίες και αγώνες μονομάχων.
Αρχαία Δημητριάδα
Η αρχαία πόλη της Δημητριάδας, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της αρχαιότητας, καταλαμβάνει την ευρύχωρη περιοχή στα νότια του κόλπου του Βόλου, απέναντι από τη σύγχρονη πόλη. Ιδρύθηκε από τον Δημήτριο Πολιορκητή το 294 π.Χ. και για κάποιο διάστημα υπήρξε πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά δημόσια κτίρια, που έχουν εντοπισθεί και ανασκαφεί, εξέχουσα θέση κατέχουν το αρχαίο θέατρο, το ανάκτορο, η βασιλική της Δαμοκράτειας και τα απομεινάρια του ρωμαϊκού υδραγωγείου, γνωστά ως δόντια. Η έκταση της Αρχαίας Δημητριάδας, η σημασία των μνημείων και η θέση της κοντά στη σύγχρονη πόλη του Βόλου, κατέστησαν δυνατή τη δημιουργία ενός πρότυπου αρχαιολογικού πάρκου, που αναδεικνύει και αξιοποιεί τον αρχαιολογικό χώρο στο σύνολό του.
Πευκάκια – Νηλεία
Στα Πευκάκια τοποθετείται η Νηλεία, η πόλη που ίδρυσε ο Νηλέας, ο αδερφός του Πελία. Η κατοίκιση στο χώρο αυτό είναι συνεχής από τη Νεότερη Νεολιθική Εποχή ως την Υστεροελλαδική (4000 – 1100 π.Χ.) και λόγω της επίκαιρης θέσης του εξελίχθηκε σε σημαντικό εμπορικό σταθμό που συνέδεε την ενδοχώρα με τη Θράκη, τη Μικρά Ασία, τα νησιά και τη νότια Ελλάδα.
Παλιά – Κάστρο Βόλου
Ο μυκηναϊκός οικισμός στα Παλιά ιδρύεται και ακμάζει κατά το 16ο-15ο αιώνα π.Χ. στη λεγόμενη θέση «Κάστρο» του Βόλου και κατοικείται συνεχώς καθόλη τη διάρκεια της μυκηναϊκής περιόδου. Οι ανασκαφές του Δ. Θεοχάρη στη δεκαετία του ’50 έφεραν στο φως ένα κτιριακό συγκρότημα που ταυτίστηκε με το παλάτι της μυθικής Ιωλκού. Αποκαλύφθηκαν επίσης εργαστήρια κατασκευής χάλκινων αντικειμένων και ένα σημαντικό νεκροταφείο. Ένας μεγάλος θολωτός μυκηναϊκός τάφος του 15ου-14ου αιώνα π.Χ., που βρίσκεται κοντά στον περίβολο της σημερινής εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων στη θέση Καπακλί, ανασκάφηκε το 1906 από τον Κουρουνιώτη. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο οικισμός κατοικείται συνέχεια, ήδη από την Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού και μετά την ερήμωση των γειτονικών οικισμών στο Διμήνι και τα Πευκάκια στο 12ο αι. π.Χ. και αναδεικνύεται ως ο κυρίαρχος οικισμός στην πεδιάδα του Βόλου και τον Παγασητικό κόλπο. Φαίνεται μάλιστα πολύ πιθανό ότι στο τέλος του 13ου αι. μέρος του πληθυσμού από τους γειτονικούς οικισμούς Διμήνι και Πευκάκια, μετακινείται στα Παλιά. Τη μυκηναϊκή κατοίκηση διαδέχθηκαν οικιστικές εγκαταστάσεις των γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, όπως αποκαλύπτουν τα αρχιτεκτονικά ερείπια και τα κινητά ευρήματα.
Πετρομαγούλα
Ανάμεσα στους οικισμούς Διμηνίου και Πευκακίων, που ανήκουν στο μεγάλο ανακτορικό κέντρο της Ιωλκού, στα ριζά του λόφου με το όνομα «Παλάτια» βρίσκεται ακόμα ένας προϊστορικός οικισμός στη θέση Πετρομαγούλα, με κατοίκηση της Μέσης, Νεότερης και Τελικής Νεολιθικής, της Χαλκολιθικής, Μεσοαλλαδικής και Μυκηναϊκής περιόδου.
Παγασαί
Πόλη της Πελασγιώτιδος και επίνειο των Φερών ήδη από τον 7 ο και 6 ο αι. π.Χ. Η πόλη αναφέρεται στο μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας. Άκμασε στους αρχαϊκούς χρόνους χάρη στο ιερό και μαντείο του Παγασαίου Απόλλωνος, κοντά στον ποταμό Ξηριά. Το 293 π.Χ. συνοικίστηκε στη Δημητριάδα. Σώζονται τείχη με δύο οικοδομικές φάσεις. Το αρχαιότερο (α’ μισό 4 ου αι. π.Χ.) κατεβαίνει από το λόφο του Προφήτη Ηλία μέχρι τη θάλασσα και περικλείει το λιμάνι. Σώζονται 69 από τους τετράγωνους πύργους του. Το νεότερο ελληνιστικό τείχος (3 ος αι. π.Χ.) σχετίζεται με την οχύρωση της Δημητριάδος. Ίσως η πόλη εγκαταλείφθηκε μετά το συνοικισμό
Αμφανές – Σωρός
Τα ερείπια της πόλης των Αμφανών βρίσκονται στο κωνικό ύψωμα Σωρός, ανάμεσα στις Παγασές και το Ακρωτήρι Πύρρα (σημερινό Αγκίστρι). Η πόλη ονομάστηκε έτσι από το επίθετο «αμφίφανος», που φαίνεται δηλαδή και από τις δύο πλευρές, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τη φυσική θέση της πόλης. Αποκαλύφθηκε η Ακρόπολη με την οχύρωσή της, που περικλείει ένα μεγάλο κτίριο που πιθανότατα σχετίζεται με την οικία του ηγεμόνα. Έξω από την Ακρόπολη υπάρχει ναός, ο οποίος αποδίδεται -σύμφωνα με τα επιγραφικά ευρήματα- στον Απόλλωνα. Στα ΒΔ. της πόλης εκτεινόταν το νεκροταφείο της, όπου ανασκάφηκε σημαντικός αριθμός τάφων με πλούσια κτερίσματα των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Τα ευρήματα αυτά αποδεικνύουν ότι υπήρξε διακοπή κατοίκησης στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.
Αρχαιολογικός χώρος στο λόφο Γορίτσα
Ο αρχαιολογικός χώρος στο λόφο Γορίτσα παρουσιάζει ένα καλά διατηρημένο πόλισμα της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου. Η αρχαία πόλη ήταν κτισμένη στην νοτιανατολική κλιτύ του λόφου και καταλαμβάνει έκταση 400 στρεμμάτων. Ήταν μια ισχυρή πόλη που πιθανά χτίσθηκε από τον Φίλιππο τον Β΄, όταν οχύρωνε στρατηγικές θέσεις στη Μαγνησία. Το όνομα της πόλης μένει ακόμη και σήμερα άγνωστο, αν και κατά καιρούς διάφοροι μελετητές προσπάθησαν να την ταυτίσουν με την Ιωλκό, τη Νήλεια, το Ορμίνιο, τη Δημητριάδα. Τα τείχη της πόλης κτίστηκαν πιθανότατα από τον Κάσσανδρο στα χρόνια ανάμεσα στο 316 και 298 π.Χ. Ο παλμός της ζωής στην πόλη αυτή σταμάτησε σύντομα και οι κάτοικοί της συνοικίστηκαν περί το 294 π.Χ. στην πόλη της αρχαίας Δημητριάδας, σε ένα λόφο στην απέναντι ακτή του Παγασητικού κόλπου. Έτσι η πόλη της Γορίτσας εγκαταλείφτηκε σιγά – σιγά ως το 250 π.Χ. και έκτοτε δεν ξανακατοικήθηκε.
Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Σπαρτιά – Λατομείο
Είναι γνωστός από τις έρευνες του Αρβανιτόπουλου από το 1911 ο οποίος αποκάλυψε ερείπια προϊστορικού οικισμού και κατοίκηση γεωμετρικών, αρχαϊκών, κλασικών και βυζαντινών χρόνων. Πρόσφατα αποκάλυψαν ιερό αρχαϊκής εποχής κάτω από το λόφο Σπαρτιά δίπλα από τις γραμμές του τραίνου. Χάλκινα και πήλινα αγγεία, μολύβδινα αντικείμενα, όπλα, σιδερένια εργαλεία και πήλινα ειδώλια είναι ορισμένα από τα δεκάδες ευρήματα που βρέθηκαν στο ιερό.
Γλαφυρές
Στο λόφο του Προφήτη Ηλία είναι ορατά τα λείψανα μιας αρχαίας τειχισμένης κώμης, ίσως της Γλαφύρας. Η πόλη αναφέρεται στον Ομηρικό «Κατάλογο των Νηών» ότι έλαβε μέρος στην Τρωική Εκστρατεία με 11 πλοία υπό την ηγεμονία των Φερών. Σύμφωνα με το μύθο ιδρύθηκε από το Μάγνητα Γλαφυρό. Εντός του σημερινού οικισμού έχουν ερευνηθεί πέντε μαρμάρινοι κιβωτιόσχημοι τάφοι ελληνιστικών χρόνων. Επίσης διατηρείται σε καλή κατάσταση το πολυγωνικό τείχος το οποίο περιβάλλει την ακρόπολη της αρχαίας πόλης.
Άνω Λεχώνια – Μεθώνη
Αρχαία πόλη των αρχαϊκών χρόνων με οχύρωση, που βρίσκεται στο ύψωμα Νεβεστίκι, στα Άνω Λεχώνια. Κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, παρατηρείται μετακίνηση του πληθυσμού της στην παραλία των Πλατανιδίων
Μουσεία
Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου
Είναι ένα από τα παλαιότερα Μουσεία της χώρας και μέχρι σήμερα παραμένει το κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλίας. Κτίσθηκε το 1909 με χρήματα που διέθεσε ο Αλέξιος Αθανασάκης. Στις αίθουσες του εκτίθενται αντικείμενα από τους νεολιθικούς οικισμούς του Σέσκλου και του Διμηνίου, πήλινα ειδώλια και σκεύη της γεωμετρικής εποχής από το κάστρο του Βόλου, τα Πευκάκια, τη Νεάπολη αλλά και από περιοχές του ευρύτερου θεσσαλικού χώρου, γλυπτά της κλασικής εποχής καθώς και σπάνια αρθρωτά ειδώλια, ανάγλυφα της αλεξανδρινής εποχής από τη Δημητριάδα. Ιδιαίτερα σημαντικό έκθεμα αποτελούν οι σπάνιες γραπτές στήλες του 3ου αι. π.Χ., που διασώζουν στοιχεία ζωγραφικής των αρχαίων Ελλήνων σε μαρμάρινα έργα τέχνης.
Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Βόλου
Ο γραφικός σταθμός του Εβαρίστο Ντε Κίρικο παραμένει ίδιος από το 1882, όταν η κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου από την Εταιρεία Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων έδωσε την πρώτη ώθηση στην ραγδαία ανάπτυξη της πόλης. Στον όροφο του κτηρίου του σταθμού στεγάζεται το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας, που φιλοξενεί πλούσιο σιδηροδρομικό, κειμηλιακό και τεκμηριωτικό υλικό. Συγκεκριμένα στο μουσείο εκτίθεται ένας μοναδικός για την Ελλάδα πλούτος μικροαντικειμένων, όπως σπάνιες παλιές φωτογραφίες στολές, τηλέγραφοι, ξύλινα εκδοτήρια εισιτηρίων του 19ου αιώνα, εργαλεία, ρολόγια σταθμών, ωρογράφοι και “πρωτόγονα” όργανα μέτρησης. Επίσης υπάρχουν αρχεία, έγγραφα, σπάνια βιβλία για τη σιδηροδρομική αρχιτεκτονική, αλλά και ιστορικά ντοκουμέντα και τα μοναδικά σχέδια του Εβαρίστο Ντε Κίρικο και των συνεργατών του -ιδιαίτερης ομορφιάς ακουαρέλες- σχετικά με την κατασκευή της γραμμής Βόλου – Λεχωνίων – Μηλεών με το γραφικό τρενάκι του Πηλίου.
Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα
Σπάνιο δείγμα διασωζόμενου βιομηχανικού συγκροτήματος στον ελληνικό χώρο. Το Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας ιδρύθηκε το 1926 από τους αδερφούς Τσαλαπάτα. Η συνολική έκτασή του ανέρχεται σε 22.000 τ.μ. Στο εργοστάσιο αυτό κατασκευάζονταν ποικίλοι τύποι πλίνθων και κεράμων. Απασχολούσε στην ακμή της λειτουργίας του 250 άτομα και η εγκατεστημένη ισχύς του σε μηχανήματα, έφθανε τους 300 ίππους. To Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα τερμάτισε τη λειτουργία του το 1978. Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς ανέλαβε να δημιουργήσει, στους χώρους του κυρίως εργοστασίου (5.000 τ.μ), ένα πρότυπο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας. Τα τριβεία, οι πρέσες, οι κοφτήρες, οι δεξαμενές αργίλου, τα βαγονέτα και η κάμινος Hoffmann ανασυνθέτουν την παραγωγική διαδικασία για τις ανάγκες της περιήγησης του επισκέπτη και της γνωριμίας του με το παραδοσιακό επάγγελμα του πλινθοκεραμοποιού και των τεχνικών εξειδίκευσης και κατεργασίας των πρώτων υλών. Η μόνιμη έκθεση, που αναπτύσσεται στις κτιριακές εγκαταστάσεις όπου γινόταν η παραγωγή, πλαισιώνεται από μακέτες και πλούσιο εποπτικό υλικό ενώ ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδηλώσεις διασφαλίζουν, για το κοινό, την άμεση επαφή του με όλα τα στάδια της παραγωγής πλίνθων και κεράμων.
Μουσείο Αλέκου Δάμτσα στο Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο
Το Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, οφείλει την ονομασία του στον σπουδαίο ιταλό ζωγράφο, που γεννήθηκε στον Βόλο. Στους τρεις ορόφους του κτηρίου εκτίθεται μόνιμα η πινακοθήκη του συλλέκτη Αλέξανδρου Δάμτσα, με 500 περίπου πίνακες από όλα τα σημαντικά καλλιτεχνικά ρεύματα του αιώνα μας. Τα παραπάνω έργα κατανέμονται σε γκραβούρες, χάρτες και ντοκουμέντα για την περιοχή, σε έργα Ελλήνων χαρακτών και σε έργα Βολιωτών, Μαγνησιωτών και Θεσσαλών καλλιτεχνών. Το μεγαλύτερο μέρος της δωρεάς καλύπτουν τα έργα Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα.
Λαογραφικό Κέντρο Κίτσου Μακρή
Το Λαογραφικό Κέντρο Κίτσου Μακρή στεγάζεται στο σπίτι του λαογράφου, στην οδό Κίτσου Μακρή 38, και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Περιλαμβάνει τη λαογραφική συλλογή του σημαντικού ερευνητή με μοναδικά στο είδος τους εκθέματα, τη βιβλιοθήκη του, που αποτελείται από 4.000 τόμους βιβλίων και το αρχείο του, με 2.500 διαφάνειες και 4.000 φωτογραφίες, σε πολλές από τις οποίες απεικονίζονται θησαυροί της λαϊκής μας παράδοσης που δεν σώζονται σήμερα.
Μουσείο – Πινακοθήκη Χρυσούλας Ζώγια
Το κόκκινο σπίτι στη συμβολή των οδών Βλαχάβα και Γαζή, γνωστό στους βολιώτες ως το “Σπίτι με το τριαντάφυλλο”, λειτουργεί ως μουσείο – πινακοθήκη της ζωγράφου Χρυσούλας Ζώγια. Στο σπίτι – μουσείο βρίσκονται 200 περίπου έργα της ζωγράφου αντιπροσωπευτικά της διαδρομής της: προσωπογραφίες της περιόδου της μαθητείας της, τοπιογραφίες, παλιά αρχοντικά και αποδόσεις εσωτερικών εκκλησιών. Το βλέμμα του επισκέπτη θα κερδίσουν όμως και η επίπλωση του σπιτιού, οι αμέτρητες σημειώσεις της ιδιοκτήτριας που βρίσκονται παντού, φωτογραφίες της, προσωπικά αντικείμενα, εκατοντάδες ζωγραφισμένα μπουκάλια και πολλά άλλα που αποκαλύπτουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα της ιδιοκτήτριας..
Τυπογραφικό Μουσείο εφημερίδας ΘΕΣΣΑΛΙΑ:
Το Μουσείο της μακροβιότερης ελληνικής επαρχιακής εφημερίδας -αδιάλειπτη έκδοση από το 1898- δεν μπορεί παρά να είναι ένα ξεχωριστό τυπογραφικό μουσείο. Σε μια αίθουσα 350 τετραγωνικών στις εγκαταστάσεις της εφημερίδας στη Βιομηχανική Περιοχή του Βόλου φιλοξενούνται εκατό χρόνια καθημερινής ιστορίας και εκατό χρόνια τεχνολογίας. Λινοτυπικές μηχανές του 19ου αιώνα ακόμα, πιεστήρια, κόφτρες, εξαρτήματα τυπογραφείων, τραπέζια στοιχειοθεσίας, πλαισιώνονται από το παλιότερο και πληρέστερο αρχείο εφημερίδας στην Ελλάδα (περισσότερες από 1.000.000 σελίδες) και 40 βιτρίνες με ισάριθμα διακεκριμένα ιστορικά πρωτοσέλιδα.
Μουσείο Θεόφιλου:
Η οικία Κοντού στην Ανακασιά είναι από τα σημαντικότερα νεότερα μνημεία της περιοχής, καθώς είναι το μοναδικό στο Πήλιο σωζόμενο αρχοντικό με ολοκληρωμένο ζωγραφικό πρόγραμμα. Η ζωγραφική διακόσμηση του σπιτιού άρχισε από τον ζωγράφο Θεόφιλο Χατζημιχαήλ το 1912 και χωρίζεται σε δύο ζώνες. Στην κάτω ζώνη ζωγράφισε διάφορα διακοσμητικά θέματα, όπως μια μεγάλη ποικιλία από γλάστρες με λουλούδια και πουλιά, σιντριβάνια, αγρίμια και σκηνές κυνηγιού. Ακολουθεί η επάνω ζώνη στην οποία βρίσκονται 14 μεγάλοι πίνακες με θέματα παρμένα από την Ελληνική Επανάσταση. Στο στενό μέρος της σάλας ζωγράφισε τέσσερις Θεούς του Ολύμπου και στον τυφλό τοίχο του ορόφου μια μεγάλη τοπιογραφία με θέμα την Ανακασιά και στο βάθος τη Μακρινίτσα και την Πορταριά.
Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Πηλίου
Το μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας του Πηλίου στεγάζεται στο αρχοντικό Τοπάλη, που χτίστηκε το 1844 και βρίσκεται στον κεντρικό τομέα της Μακρινίτσας λίγο κάτω από την πλατεία. Πρόκειται για ένα τριώροφο αρχοντικό, αντιπροσωπευτικό δείγμα της κλασικής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής. Ως μουσείο λειτουργεί από το 1994 και σήμερα η λαογραφική συλλογή του περιλαμβάνει ένα πλήθος εκθεμάτων που ξεπερνούν τα 1500. Μεταξύ τους μια σειρά τοιχογραφιών λαϊκής ζωγραφικής από αρχοντικά του Πηλίου του 18 και 19ου αιώνα, πλούσια συλλογή φωτογραφιών, ξύλινα και κεραμικά σκεύη οικιακής χρήσης, παραδοσιακές φορεσιές του τόπου, κιλίμια και υφαντά, χαλκογραφίες, μικροαντικείμενα λαϊκής τέχνης και σημαντικά ιστορικά κειμήλια, όπως το λάβαρο της Επανάστασης του 1878.
Μουσείο Κομπολογιού – παράρτημα μουσείου Ναυπλίου
Στεγάζεται σε κτίριο που παλιότερα ήταν «ο Παλιός Φούρνος της Πορταριάς». Το μουσείο αυτό αποτελεί έναν εμπορικό χώρο ενώ ταυτόχρονα συνδυάζει στοιχεία λαϊκής παράδοσης και πολιτισμικής κληρονομιάς.
Παραδοσιακό Ελαιοτριβείο «Χατζηγιάννη» – Μουσείο Αγροτικής Οικονομίας:
Στο Κατηχώρι το Δημοτικό Ελαιοτριβείο έχει διαμορφωθεί σε μουσείο, καθώς διατηρεί τον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας με όλα τα μηχανήματα που χρησιμοποιούσαν από τον 19° αιώνα.
Λαογραφικό και ιστορικό μουσείο Πορταριάς
Στο Αρχοντικό Ζούλια ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα της αιγυπτιακής αρχιτεκτονικής (χτίστηκε το 1864). Στεγάζει την αστική κατοικία του Πηλίου, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τους Αιγυπτιώτες που επαναγκαταστάθηκαν στο Πήλιο στο δεύτερο μισό του 19ου αι καθώς και τον αστικό τρόπο ζωής. Περιλαμβάνει αίθουσες με την ιστορική και λαογραφική συλλογή του δήμου, φωτογραφίες, μικροαντικείμενα, πίνακες της Χρυσούλας Ζώγια κλπ
Μουσείο Μεταξιού
Αποτελεί ένα χώρο με ιδιαίτερη ιστορία. Στο πρώτο τέταρτο του προηγούμενου αιώνα, το 1924, οι αδερφοί Γεώργιος και Αλέξανδρος Ετμεκτζόγλου, προερχόμενοι από τη Βιθυνία εγκαθίστανται στον αγρό Καραγιάννη και ιδρύουν το Μεταξουργείο «Φρύνη». Το 1995 το κτιριακό συγκρότημα χαρακτηρίστηκε διατηρητέο και ένα χρόνο αργότερα εντάχθηκε στο πρόγραμμα URBAN για την αποκατάσταση του με σκοπό την υλοποίηση δράσεων για την ενίσχυση της απασχόλησης στον πυρήνα των προσφυγικών της Ν. Ιωνίας και τη λειτουργία Μουσείου Προπολεμικής Μεταξοβιομηχανίας. Παράλληλα ο Δήμος Ν. Ιωνίας προχώρησε στην αγορά μηχανημάτων του εργοστασίου, τα οποία τοποθετήθηκαν στο αποπερατωμένο κτίριο.
Μουσείο Εθνικής Αντίστασης
Ιδρύθηκε το 2004 στη Ν. Ιωνία με σκοπό την προβολή της μνήμης και της ιστορικής έρευνας μέσα από εκθέσεις, μελέτες, προβολές, οργανωμένα αρχεία και συνεργασίες με δίκτυα μουσείων.
Μουσείο Αγγειοπλαστικής – Κεραμικής
Βρίσκεται ένα χιλιόμετρο έξω από τα Άνω Λεχώνια, πάνω στο δρόμο για τα Καλά Νερά. Ιδρύθηκε από την οικογένεια Βασιλείου Ανετόπουλου, που έχει τις ρίζες της, από το 1790, στην Απείρανθο ή Λειψάνου της Νάξου, όπου διατηρούσε εργαστήριο Αγγειοπλαστικής. Ο Βαγγέλης Ανετόπουλος εδώ και πολλά χρόνια συγκεντρώνει στοιχεία για την Αγγειοπλαστική, γι αυτούς που την υπηρέτησαν και την υπηρετούν. Συγκεντρώνει, επίσης, κεραμικά απ’ όλη την Ελλάδα, ξεκινώντας από μια μεγάλη συλλογή από καλούπια νεοκλασικών κεραμικών που δούλευε ο παππούς του Βασίλης γύρω στα 1900. Τα αντικείμενα έχουν τοποθετηθεί στις τρεις αίθουσες που έχουν διαμορφωθεί στο χώρο του εργαστηρίου.
Λαογραφικό Μουσείο Ν. Αγχιάλου «Το Αλέτρι»
Η συλλογή στεγάζεται στο ισόγειο ιδιόκτητης οικοδομής του Γ. Διονυσίου. Περιλαμβάνει εργαλεία και σκεύη που καλύπτουν διάφορες οικονομικές δραστηριότητες του παρελθόντος: γεωργικά, αμπελοκαλλιέργειες, ποιμενικά και ξυλουργικά, εργαλεία παλιού αλμπάνη (πεταλωτή) φανοποιού. Επίσης υπάρχουν παραδοσιακά οικιακά σκεύη, αντικείμενα, υφαντά, παραδοσιακές στολές Σαρακατσάνων και Αν. Ρωμυλίας.
Λαογραφικό Μουσείο Ευανθίας Βίγκλα -Θεοχαράκη
Ν. Αγχίαλος. Λειτουργεί εντός της οικίας της Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο, με πολλές φορεσιές και εκατοντάδες αντικείμενα που παρουσιάζουν την καθημερινή ζωή των Ελλήνων της Ανατολικής Ρωμυλίας. Εκπολιτιστικός Σύλλογος Θρακών Ν. Μαγνησίας
Μουσείο Τελωνειακής Ιστορίας Βόλου
Εκθέτει αρχεία, φωτογραφίες, αντικείμενα, στολές κλπ. Στεγάζεται από το 2007 σε παλιά αποθήκη του Τελωνείου (στην παραλία) που είναι και ο φορέας λειτουργίας του.
Μουσείο Λυκείου των Ελληνίδων Βόλου
Ιδρύθηκε και λειτουργεί στο ανακαινισμένο α΄ όροφο του νεοκλασικού κτηρίου του ζεύγους Ρήγα (αστικό σπίτι), από το 2008. Στο μουσειακό χώρο του μοναδικού αντιπροσωπευτικού δείγματος αστικής και αρχιτεκτονικής κατοικίας του Βόλου, του τέλους του 19ου αι. εκτίθενται αυθεντικές παραδοσιακές φορεσιές αντρών και γυναικών, παραδοσιακά κοσμήματα και υφαντά. Επίσης έπιπλα αστικών σπιτιών του Βόλου.
Εντομολογικό Μουσείο Αθ. Κουτρούμπα:
Το εντομολογικό μουσείο του δρ. Γεωπονίας Αθανάσιου Κουτρούμπα στο Βόλο, είναι μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και ένα από τα καλύτερα των Βαλκανίων. Εμπλουτίζεται διαρκώς με νέα είδη και σήμερα περιλαμβάνει 35.000 έντομα διαφόρων τάξεων, κυρίως λεπιδοπτέρων, που ανήκουν σε περισσότερα από 10.000 είδη, υποείδη και φυλές. Ανάμεσά τους βρίσκονται σπάνια ή και μοναδικά δείγματα όπως η μεγαλύτερη πεταλούδα στον κόσμο, η Thysania agrippina της Ν. Αμερικής με άνοιγμα πτερών 37-40 εκατοστά.
Παραδοσιακός Ταρσανάς – Μουσείο Χριστόπουλου:
Ο παραδοσιακός ταρσανάς αποτελεί οικογενειακή επιχείρηση που λειτουργεί συνεχώς από το 1880, κατασκευάζοντας και επισκευάζοντας σκάφη, διατηρώντας κατά ένα μεγάλο ποσοστό τις ίδιες παλιές τεχνικές και τα παραδοσιακά συστήματα εργασίας καθώς και τα εργαλεία. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και η παραδοσιακή οικία (1890) όπου σ’ ένα δωμάτιο υπάρχει έκθεση του λαϊκού ζωγράφου Ν. Χριστόπουλου.
Το Χριστουγεννιάτικο έθιμο της γριάς
Την παραμονή των Χριστουγέννων η ηλικιωμένη γυναίκα του σπιτιού παίρνει από τη στοίβα με τα ξύλα το μεγαλύτερο κούτσουρο και να το βάζει στη φωτιά ώστε τα υπολείμματά του να τα βρει ο καινούργιος χρόνος. Το κούτσουρο αυτό θα διώχνει τους καλικάντζαρους, ενώ συμβολίζει τον γαμπρό που θα έρθει για τα ανύπαντρα κορίτσια.
Τα νυχτοκάλαντα της Παραμονής των Φώτων
Την παραμονή των Φώτων στον Βόλο αλλά και τα γύρω χωριά του Πηλίου, μετά τα πρωινά κάλαντα των παιδιών, σειρά το βράδυ παίρνουν οι μεγαλύτεροι με τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Ένας από τους καλαντιστές κρατάει το κουτί της εκκλησίας, στο οποίο ρίχνουν διάφορα φιλέματα για την εκκλησία, ένας άλλος έχει στον ώμο του ένα δισκάκι που οι νοικοκυραίοι ρίχνουν μια κουλούρα, ενώ αν κάποιος δεν έχει κουλούρα προσφέρει χρήματα. Στο ανατολικό Πήλιο οι καλαντιστές κρατούν κουτί για τα χρήματα, ασκί για το κρασί και δισκάκι για τα φιλέματα.
Το σιτάρι των Αγίων Θεοδώρων
Τη μέρα τούτη οι ανύπαντρες κοπέλες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν το στάρι για να ονειρευτούν το μελλούμενο γαμπρό. Το βράδυ της Παρασκευής της Καθαροβδομάδας, παραμονή των Αγίων Θεοδώρων, οι κοπέλες ζητούν από τρία «πρωτοστέφανα» Μαρία και από ένα παντρεμένο Θόδωρο, λίγα σπυριά σιτάρι.
Αυτά τα πάνε στην εκκλησία να διαβαστούνε και όταν γυρίσουν σπίτι τους τα «σπέρνουν» κάτω από το προσκέφαλό τους ή πίσω από την πόρτα του δωματίου τους διαβάζοντας μια ανάλογη επίκληση. Φυσικά όλη τούτη η εθιμική διαδικασία έναν και μοναδικό στόχο έχει, το φανέρωμα πάλι του γαμπρού στα όνειρα της κόρης.
Τα κουμούτσια του Αγίου Φανουρίου
Ακόμα ένα έθιμο για να φανερωθεί ο μέλλοντας σύζυγος στα νεαρά κορίτσια. Σύμφωνα με αυτό, τα κορίτσια την παραμονή του Αγίου Φανουρίου φτιάχνουν ένα είδος ψωμιού, στο οποίο αντί να βάλουν αλάτι βάζουν ζάχαρη και κανέλα.
Το βράδυ το πάνε στο μεγάλο εσπερινό της γιορτής του Αγίου Φανουρίου, για να διαβαστεί από τον παπά, ενώ όταν επιστρέψουν στο σπίτι, το βάζουν κάτω από το μαξιλάρι τους, κάνουν την γνωστή δέηση στον Άγιο Φανούριο να τους φανερώσει στο όνειρό τους το μελλοντικό τους ταίρι.
Σε άλλα χωριά του Βόλου, το έθιμο λέγεται «αλμυροκουλούρα», δηλαδή η πίτα πια είναι αλμυρή, το εθιμοτυπικό αλλάζει λίγο αλλά το αποτέλεσμα είναι ίδιο… στον ύπνο των κοριτσιών εμφανίζεται ο μέλλοντας σύζυγος.
Ο Ιούδας της Πασχαλιάς
Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, κατά τη δεύτερη Ανάσταση, οι πιστοί κρεμούσαν στο καμπαναριό το ομοίωμα του Ιούδα για να το ξεσκίσουν με πέτρες και τουφεκιές, να το κάψουν και να ποδοπατήσουν τη στάχτη και τα αποκαΐδια του.
Οι μαντείες του Κλήδονα
Η γιορτή του Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα ή Ρηγίνα (24 Ιουνίου) είναι από τα έθιμα που γιορτάζονται στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας και ο Βόλος και τα χωριά του δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση… Παραμονή του Αι-Γιαννιού τα κορίτσια μαζεύονται σε ένα γνωστό τους σπίτι. Ένα από αυτά παίρνει το κανάτι και πάει στη βρύση του χωριού να το γεμίσει φροντίζοντας στο «συρε κι έλα» την να μην βγάλει κουβέντα από το στόμα της.
Σα φέρει στο σπίτι το «αμίλητο νερό» γεμίζει ένα «κουμάρι» μέσα στο οποίο η κάθε κόρη ρίχνει και ένα «σημάδι» της (δαχτυλίδι, καρφίτσα, σκουλαρίκι κ.λπ.). Σα γίνει τούτο, το κουμάρι σκεπάζεται μe ένα κόκκινο μαντήλι και τοποθετείτε στο ύπαιθρο κάτω από μια τριανταφυλλιά ενώ τα κορίτσια τραγουδούν.
Την επόμενη μέρα τραγουδώντας πάλι το μεταφέρουν μέσα στο σπίτι όπου ένα νεαρό αγόρι βγάζει τώρα ένα-ένα τα «σημάδια» των κοριτσιών από το κουμάρι, ενώ στην συνέχεια τα κορίτσια πίνουν το «αμίλητο νερό» και ξεκινάν να πάνε στο σπίτι τους. Το πρώτο ανδρικό όνομα που θα ακούσουν σε αυτή τη διαδρομή θα είναι αυτό που θα έχει και ο σύζυγος τους.
Βλάχικος γάμος στο Σεσκλό
Ο Βλάχικος Γάμος πραγματοποιείται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και αποτελεί πλέον θεσμό για την περιοχή. Πρόκειται για την αναβίωση του Γάμου των Βλάχων, με ζωντανή παραδοσιακή μουσική, χορό και φαγητό. Η εκδήλωση πραγματοποιείται στην κεντρική πλατεία του Δημοτικού Διαμερίσματος Σέσκλου και σε πολλά άλλα σημεία του χωριού όπως η Εκκλησία, το σπίτι του κουμπάρου, της νύφης και του γαμπρού με τη συμμετοχή πολλών κατοίκων της περιοχής.
Μικροί και μεγάλοι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, αναβιώνουν τα τελευταία χρόνια με ιδιαίτερο κέφι και μεράκι το έθιμο του Βλάχικου Γάμου, ενώ εκατοντάδες επισκέπτες κατακλύζουν το χωριό για να παρακολουθήσουν την όμορφη εκδήλωση.
Ετήσια εμποροπανήγυρη Αισωνίας
Πραγματοποιείται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου (5-12 Αυγούστου) στην περιοχή του ΚΤΕΟ και συγκεντρώνει πλήθος κόσμου.
Γιορτές Πεπονιού, μήλου, κρασίου κ.α.
Στο Διμήνι, το οποίο φημίζεται για την παραγωγή πεπονιού, διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι η γιορτή πεπονιού. Μία βραδιά γεμάτη παραδοσιακή μουσική και χορό όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να διασκεδάσουν και φυσικά να δοκιμάσουν τα νόστιμα πεπόνια Διμηνίου. Αντίστοιχες γιορτές πραγματοποιούνται στην Ζαγορά για το μήλο, στην Νέα Αγχίαλο για το κρασί, στις Σταγιάτες για το λουκάνικο, στο Κατηχώρι Πορταριάς για το τσίπουρο και στον Άγιο Λαυρέντιο για το κεράσι…
Λίγη τσιπουρο-ιστορία
Ο Βόλος είναι διάσημος για τα τσιπουράδικα, τ από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Ξεκίνησαν ως συνήθεια της εργατικής τάξης του Βόλου. Οι περισσότεροι ήρθαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και εγκαταστάθηκαν σε μια περιοχή που ονομάστηκε Νέα Ιωνία. Τελειώνοντας το μεροκάματο οι εργάτες μαζεύονταν στα καφενεία να πιουν ένα τσιπουράκι με μεζέ έτσι για να ανοίξει η όρεξη. Και να οι μεζέδες πιάτο πιάτο να αλλάζουν όλο και πιο συχνά και να οι παρέες να μεγαλώνουν και να τα τσιπουράδικα έγιναν θεσμός, αρχικά μόνο το μεσημέρι, τώρα κάποια λειτουργούν όλες τις ώρες της ημέρας.
Η τοπική παράδοση και η ιστορία της απόσταξης του τσίπουρου μας ταξιδεύει πίσω την εποχή που οι Μικρασιάτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Νέα Ιωνία κουβαλώντας μαζί συνταγές για παραδοσιακό σμυρνιό τσίπουρο, κάνοντας σπιτική απόσταξη με μεγάλο μεράκι. Καθώς περνούσαν τα χρόνια και η κοινότητα των Μικρασιατών έμπλεκε με τον ντόπιο πληθυσμό και ο ντόπιος πληθυσμός έμπλεκε με το τσίπουρο, σταδιακά πέρασε στο DNA του Βολιώτη. Σήμερα, το τσίπουρο έχει καθιερωθεί ως το παραδοσιακό ποτό της περιοχής, ταιριάζει θεϊκά με θαλασσινούς μεζέδες, καπνιστά ψάρια, αλίπαστα, όστρακα, οστρακόδερμα και μαλάκια και το υγρό της ζωής της ευρύτερης περιοχής! Στο παραδοσιακό τσιπουράδικο Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να αποφασίσεις αν θέλεις τσίπουρο με γλυκάνισο ή χωρίς και, κάθε φορά που έρχεται το καραφάκι σου, θα το συνοδεύει και ένα διαφορετικό μεζεδάκι. Και όσο έρχονται τα καραφάκια, τόσο καλύτεροι γίνονται οι μεζέδες!
