Οι Σέρρες είναι μια παμπάλαια πόλη πολλών χιλιάδων ετών. Ούτε είναι τυχαία και η γεωγραφική της τοποθεσία καθώς ο λόφος της Ακρόπολης της προσέφερε αμυντικό προβάδισμα και προστασία κατά εισβολέων από την αρχαιότητα μέχρι και την πιο πρόσφατη ιστορία της κατά τον 20ο αιώνα.
Όπως όλη η Ελλάδα, και η πόλη των Σερρών πέρασε πολλούς πολέμους, δεινά και καταστροφές κατά την ιστορία της. Συγγραφείς και ποιητές της αρχαιότητας όπως ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης και ο Όμηρος έχουν γράψει για τις Σέρρες και τους κατοίκους της. Αναφέρονταν στην πόλη με το όνομα Σίρις Για τους Βυζαντινούς, από την άλλη, οι Σέρρες θεωρούνταν μεγαλούπολη κατά τα Βυζαντινά χρόνια.
Πολλοί πληθυσμοί εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή των Σερρών κατά την αρχαιότητα κάτι που επιβεβαιώνεται από τα απομεινάρια αρχαίων οικισμών και πόλεων που υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Από τις αρχαίες πόλεις της περιοχής η Αμφίπολη είναι η πιο γνωστή. 49 αρχαίες περιοχές και οικισμοί έχουν ανακαλυφθεί, εκ των οποίων άλλοι συνδέονται με την Κλασσική & Ελληνιστική περίοδο και άλλοι με τη Ρωμαϊκή περίοδο.
Όπως οι γύρω περιοχές και οι Σέρρες υπήρξαν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1383 και για 530 χρόνια όπου και απελευθερώθηκε. Κατά τα Οθωμανικά χρόνια, η πόλη των Σερρών άνθισε εμπορικά καθώς υπήρξε σημαντικός εμπορικός κόμβος μεταξύ της Ευρώπης και την Ανατολή. Υπήρξε επίσης και μεγάλο κέντρο εξαγωγών με τα δημητριακά, το βαμβάκι και τα υφάσματα να κυριαρχούν στις εξαγωγικές δραστηριότητες.
Η πόλη φρόντισε επίσης να εμπλουτίσει το μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων της με την ίδρυση του Μακεδονικού Συλλόγου το 1870 και τη δημιουργία, το 1872, του πρώτου διδασκαλείου της Ελλάδας και του Ευρωπαϊκού κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η πλούσια ιστορία και η γαστρονομική παράδοση σε συνδυασμό με τα σύγχρονα τουριστικά προϊόντα κάνουν τη πόλη των Σερρών ελκυστικό προορισμό για πολλούς επισκέπτες που αναζητούν «διαφορετικές» εμπειρίες.
Τη Σερραϊκή κουζίνα είναι τόσο πλούσια και διαφορετική με προέλευση από διαφορετικά μέρη – Μικρά Ασία, Θράκη, Πόντο, Βαλκάνια. Η Σερραϊκή κουζίνα είναι αποτέλεσμα της συνύπαρξης πολλών φυλών μαζί.
Οι Σέρρες εδραίωσαν ισχυρή θέση στον κόσμο των γλυκών με τη Σερραϊκή μπουγάτσα να είναι πασίγνωστη σε ολόκληρη την Ελλάδα και πέρα από αυτή. Η Σερραϊκή μπουγάτσα και ο Ακανές, άλλο ένα γνωστό γλυκό των Σερρών, οφείλονται στους Μικρασιάτες που εισήγαγαν αυτά τα γλυκά κατά την εγκατάστασή τους στη πόλη. Οι Σέρρες είναι επίσης γνωστές για το βουβαλίσιο κρέας και άλλα προϊόντα που προέρχονται από το βουβάλι.
Η Σερραϊκή κουζίνα καλύπτει επίσης τα γούστα όσων προτιμούν την υγιεινή διατροφή καθώς στη μαγειρική των Σερραίων κυριαρχούν πολλά λαχανικά και μπαχαρικά προερχόμενα από συνταγές της Ανατολής.
Ένα από τα γνωστά γλυκά των Σερρών είναι ο Ακανές Εμφανισιακά παραπέμπει στο λουκούμι όμως γευστικά είναι διαφορετικό. Τα βασικά συστατικά του Ακανέ είναι το φρέσκο βούτυρο και το αμύγδαλο.
Δείγμα της υγιεινής Σερραϊκής διατροφής και της ποιότητας και διατροφικής αξίας των υλικών είναι η Σπιρουλίνα. Πρόκειται για πολύ μικρό φύκι που περιέχει εξαιρετικής ποιότητας πρωτεΐνη, άλατα και λιπαρά τα οποία είναι φυτικά και πολύτιμα για τον οργανισμό. Υπάρχει πληθώρα προϊόντων και συμπληρωμάτων διατροφής
Εδώ και αιώνες οι Σέρρες είναι γνωστές για την εκτροφή βουβαλιών. Το βουβαλίσιο κρέας και τα διάφορα προϊόντα με βάση το βουβάλι (όπως αλλαντικά, λουκάνικα, καβουρμάς και άλλα) αποτελούν βασικό στοιχείο της γαστρονομικής παράδοσης των Σερρών. Όταν βρεθείτε στις Σέρρες, σας προτείνουμε ανεπιφύλακτα να δοκιμάσετε το βουβαλίσιο κρέας, μαγειρευτά με κρέας βουβαλιού αλλά και τα διάφορα βουβαλίσια προϊόντα. Θα τα λατρέψετε!
Τα Αναστενάρια ή Νεστενάρια
Πρόκειται για ένα θρησκευτικό έθιμο το κύριο χαρακτηριστικό του οποίου είναι η πυροβασία – περπάτημα με γυμνά πόδια πάνω σε αναμμένα κάρβουνα. Το έθιμο είναι η αναβίωση ενός πανάρχαιου Ελληνικού εθίμου που έχει τις ρίζες του στη Διονυσιακή λατρεία και στα Διονυσιακά Μυστήρια.
Τα Αναστενάρια λαμβάνουν χώρα στις 20 Μαΐου κάθε χρόνο, παραμονή της εορτής Κωνσταντίνου & Ελένης και κορυφώνεται το τελετουργικό στις 21 Μαΐου.
Ο Καλόγερος
Το έθιμο αυτό συνδέεται με τη γονιμότητα της γης. Μόνο άνδρες εκτελούν το τελετουργικό αυτό με επίκεντρο τον «Καλόγερο». Σύμφωνα με το έθιμο, μόλις πέθανε ο «καλόγερος» τον έριξαν στο νερό κατευθείαν και μετά από λίγα λεπτά αναστήθηκε.
Η τελετουργία του εθίμου εμπλέκει πολλούς χαρακτήρες. Το κύριο πρόσωπο – ο «Καλόγερος», ο «βασιλιάς» που τον συνοδεύει, ο «κουρέας», το «βασιλόπουλο», οι νοικοκυρές και οι νοικοκύρηδες. Ο καθένας από αυτούς τους χαρακτήρες διαδραματίζει τον δικό του ρόλο ενώ η ενδυμασίες περιλαμβάνουν προβιές, νεροκολοκύθα και πιπεριές.
Γυναικοκρατία – Μπάμπω – «Βρεξούδια»
Πρόκειται για πανάρχαια τελετή που ιδρύθηκε προς τιμήν της γυναίκας, της αναπαραγωγής και της γέννησης παιδιών. Κατά τη διάρκεια της γιορτής της Μπάμπως και για μία ολόκληρη μέρα (24ωρο) η γυναίκες αναλαμβάνουν την εξουσία του χωριού με την κατάληψη δημόσιων κτιρίων, την εκλογή προέδρου και δημοτικού συμβουλίου (όλες γυναίκες) ενώ οι ισχύει ολική απαγόρευση κυκλοφορίας για τους άνδρες οι οποίου αναλαμβάνουν τις δουλειές του νοικοκυριού. Η ημέρα της Μπάμπως κλείνει με βραδινό γλέντι.
Παραδοσιακή Πάλη
Το έθιμο αυτό βασίζεται στην αναβίωση της αρχαίας πάλης και κατά την εκτέλεση του εθίμου οι αθλητές ντύνονται με παραδοσιακό παντελόνι ως τα γόνατα και βάζουν λάδι σε όλο το σώμα.
Άλλες μικρότερες εκδηλώσεις περιλαμβάνουν: τα Χελιδονίσματα, οι Λαζαρίνες ή τα Λαζαρικά κάλαντα, Κλήδονας, Γαϊτανάκι και το Πανηγύρι Αγίου Γεωργίου.
Τα Αναστενάρια ή Νεστενάρια
Πρόκειται για ένα θρησκευτικό έθιμο το κύριο χαρακτηριστικό του οποίου είναι η πυροβασία – περπάτημα με γυμνά πόδια πάνω σε αναμμένα κάρβουνα. Το έθιμο είναι η αναβίωση ενός πανάρχαιου Ελληνικού εθίμου που έχει τις ρίζες του στη Διονυσιακή λατρεία και στα Διονυσιακά Μυστήρια.
Τα Αναστενάρια λαμβάνουν χώρα στις 20 Μαΐου κάθε χρόνο, παραμονή της εορτής Κωνσταντίνου & Ελένης και κορυφώνεται το τελετουργικό στις 21 Μαΐου.
Ο Καλόγερος
Το έθιμο αυτό συνδέεται με τη γονιμότητα της γης. Μόνο άνδρες εκτελούν το τελετουργικό αυτό με επίκεντρο τον «Καλόγερο». Σύμφωνα με το έθιμο, μόλις πέθανε ο «καλόγερος» τον έριξαν στο νερό κατευθείαν και μετά από λίγα λεπτά αναστήθηκε.
Η τελετουργία του εθίμου εμπλέκει πολλούς χαρακτήρες. Το κύριο πρόσωπο – ο «Καλόγερος», ο «βασιλιάς» που τον συνοδεύει, ο «κουρέας», το «βασιλόπουλο», οι νοικοκυρές και οι νοικοκύρηδες. Ο καθένας από αυτούς τους χαρακτήρες διαδραματίζει τον δικό του ρόλο ενώ η ενδυμασίες περιλαμβάνουν προβιές, νεροκολοκύθα και πιπεριές.
Γυναικοκρατία – Μπάμπω – «Βρεξούδια»
Πρόκειται για πανάρχαια τελετή που ιδρύθηκε προς τιμήν της γυναίκας, της αναπαραγωγής και της γέννησης παιδιών. Κατά τη διάρκεια της γιορτής της Μπάμπως και για μία ολόκληρη μέρα (24ωρο) η γυναίκες αναλαμβάνουν την εξουσία του χωριού με την κατάληψη δημόσιων κτιρίων, την εκλογή προέδρου και δημοτικού συμβουλίου (όλες γυναίκες) ενώ οι ισχύει ολική απαγόρευση κυκλοφορίας για τους άνδρες οι οποίου αναλαμβάνουν τις δουλειές του νοικοκυριού. Η ημέρα της Μπάμπως κλείνει με βραδινό γλέντι.
Παραδοσιακή Πάλη
Το έθιμο αυτό βασίζεται στην αναβίωση της αρχαίας πάλης και κατά την εκτέλεση του εθίμου οι αθλητές ντύνονται με παραδοσιακό παντελόνι ως τα γόνατα και βάζουν λάδι σε όλο το σώμα.
Οι πασίγνωστες εκδηλώσεις – σήματα κατατεθέν των Σερρών αποτελούν έναν επιπλέον σημαντικό λόγο για να επισκεφτούν την Πόλη οι fans του City Break. Ο λόγος γίνεται για την περίφημη «Πολιτεία των Ευχών» αλλά και για τα αποκριάτικα Mascarata.
Η πολιτεία των Ευχών αποτελεί το «παραμυθένιο» γεγονός της χρονιάς για τις Σέρρες και σήμα κατατεθέν για τα Χριστούγεννα. Πρόκειται για έναν χώρο που φιλοξενεί το σπίτι του Santa Claus, το Εργαστήρι της Σοκολάτας, παγοδρόμιο, καρουζέλ, λούνα πάρκ καθώς και Χριστουγεννιάτικες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και άλλα πολλά.
Τα αποκριάτικα Mascarata, από την άλλη, είναι το μοναδικό καρναβάλι των Σερρών. Αποτελεί μεγάλο αποκριάτικο γεγονός της πόλης με μουσική, ατέλειωτους χορούς, και ομάδες μεταμφιεσμένες που δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό στους χορευτικούς ρυθμούς της αποκριάτικης μουσικής…
Χιονοδρομικό Κέντρο Λαϊλιά
Για τους λάτρεις του σκι και όσους απλά αγαπούν την χειμερινή απόδραση σ’ ένα κατάλευκο τοπίο, το χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά τους περιμένει. Η πανέμορφη τοποθεσία του μέσα σε δάσος από έλατα θα σας μαγέψει. Επίσης το σημείο του χιονοδρομικού κέντρου καλύπτει όλες τις ανάγκες του επισκέπτη από διαμονή, εστιατόρια μέχρι και ενοικιάσεις εξοπλισμού για σκι. τέλος για τους πιο ευαισθητοποιημένους περιβαντολλογικά σας ενημερώνουμε ότι στον Λαϊλιά βρίσκεται ο Σφαγνώνας μια περιφραγμένη βαλτώδης και ελώδης έκταση 39 στρεμμάτων που βρίσκεται σε υψόμετρο 1470 μ. Ο Σφαγνώνας κηρύχθηκε ως διατηρητέο Μνημείο της φύσης .
Η τεχvητή λίμvη Κερκίvης δημιoυργήθηκε τo 1932 με τηv κατασκευή εvός φράγματoς στov πoταμό Στρυμόvα, κovτά στo χωριό Λιθότoπoς, και τηv κατασκευή αvαχωμάτωv στα αvατoλικά και δυτικά. Σκoπός της δημιoυργίας της λίμvης ήταv η αvάσχεση και συγκράτηση τωv πλημμυρών τoυ Στρυμόvα, η συγκράτηση τωv φερτώv υλώv και η άρδευση της πεδιάδας τωv Σερρώv. Προϋπήρχε στην ίδια θέση μία μικρή λίμvη με έλη.
Ο παραδεισένιος υδροβιότοπος, που περιβάλλεται από δύο όμορφα βουνά, το όρος Κερκίνη (Μπέλες) και το Μαυροβούνι, ξεχωρίζει ως ένας τόπος με μοναδικής αξίας βιοποικιλότητα. Θεωρείται η πιο εύκολα προσβάσιμη περιοχή για παρατήρηση της ορνιθοπανίδας (birdwatching) στην Ελλάδα και ίσως σε ολόκληρη την Ευρώπη. Έχoυv παρατηρηθεί τoυλάχιστov 300 είδη πoυλιώv στηv λίμvη και τα βoυvά πoυ τηv περιβάλλoυv, 50 από τα oπoία περιλαμβάvovται στov Κόκκιvo Κατάλoγo τωv Πoυλιώv της Ελλάδας. Δεν είναι τυχαίο που επιστήμονες και ερασιτέχνες από όλο τον κόσμο επισκέπτονται κάθε χρόνο για τις μελέτες τους την Κερκίνη.
Η παρόχθια βλάστηση με παραποτάμια δάση από άγριες ιτιές, τα νούφαρα που επιπλέουν σε έκταση χιλιάδων στρεμμάτων, η μεγάλη ποικιλία ψαριών, τα βουβάλια που κολυμπούν στα ήσυχα νερά της λίμνης, αλλά και ο υπέροχος ορίζοντας από τα γύρω βουνά, χαρίζουν στο τόπο μια γοητεία μοναδική.
Υπάρχουν υποδομές για βαρκάδες, εξορμήσεις με 4Χ4, ιππασία, τοξοβολία, ορειβασία, ψάρεμα, αλλά πάντα την παράσταση κλέβει ο χορός τον φλαμίνγκο, που επισκέπτονται τη λίμνη για να ξεχειμωνιάσουν σε πληθυσμούς που φτάνουν τις οκτώ με δέκα χιλιάδες.
Λουτρά Αγκίστρου
Το βυζαντινό χαμάμ του Αγκίστρου χρονολογείται γύρω στο 950 μ.Χ. και χαρακτηρίζεται ως ένα πραγματικό μνημείο. Θεωρείται το παλαιότερο της χώρας και δέχτηκε σημαντικές αρχιτεκτονικές επιρροές από τους Οθωμανούς.
Οι πηγές του Αγκίστρου έχουν θερμοκρασία 40,5°C και τα νερά είναι ιδανικά για ρευματοπάθειες, αρθροπάθειες, δισκοπάθειες, μυαλγίες και θεωρούνται από τις καλύτερες της Ευρώπης. Το χαμάμ προσφέρει ευεξία και αναζωογόνηση όλο τον χρόνο με οκτώ ομαδικούς λουτήρες.
Σπήλαιο Αλιστράτης
Πενήντα χιλιόμετρα από τις Σέρρες, στη θέση «Πετρωτό», βρίσκεται το σπήλαιο της Αλιστράτης, που αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Θεωρείται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα της Ευρώπης, με γνωστή επιφάνεια περίπου 25.000 τ.μ.
Το σπήλαιο έχει πανύψηλες οροφές, υπερμεγέθεις σταλακτίτες, καθώς και ένα σπανιότατο μικροδιάκοσμο από «εκκεντρίτες», ένα είδος σταλακτιτών που αναπτύσσονται προς διάφορες κατευθύνσεις. Το ύψος της μεγαλύτερης στοάς φθάνει περίπου τα 35 μέτρα, ενώ σε κάποιο σημείο υπάρχει ένας πολύ χαμηλός μικρός θάλαμος.
Το συνολικό μήκος των γνωστών κύριων και δευτερευόντων διαδρόμων ανέρχεται σε περίπου 3 χιλιόμετρα. Επισκέψιμο είναι περίπου 1 χιλιόμετρο, σε μια περιήγηση που διαρκεί μία ώρα. Το σπήλαιο έχει καλό φυσικό εξαερισμό και σταθερή θερμοκρασία 17 C όλο τον χρόνο
Τα είδη βιότοπων που συναντάμε στο σπήλαιο είναι πέντε:
Λόφοι κοπράνων νυχτερίδων.
Το σπήλαιο Αλιστράτης είναι ένα από τα λίγα ελληνικά σπήλαια που περιέχουν τόσο μεγάλες ποσότητες (τόννους) περιττωμάτων από νυχτερίδες. Το γεγονός αυτό φανερώνει το πόσο σημαντικό ήταν το σπήλαιο αυτό για τη διημέρευση ή και τη διαχείμασή τους.
Λόφοι περιττωμάτων, σε ποικίλο βαθμό αποσύνθεσης, είναι κατασπαρμένοι στο σπήλαιο
Οι μεγαλύτερες ποσότητες βρίσκονται στην αίθουσα των γκουανό.
Σε κανέναν άλλο λόφο δεν παρατηρήθηκαν τόσο πλούσιες σε πληθυσμούς και είδη γουανόβιες βιοκοινωνίες.
Πλήθος κολεοπτέρων, διπλοπόδων, αραχνών, διπτέρων, στο σύνολό τους τρωγλόφιλα, ζουν εκεί.Ειδικά οι λόφοι αυτοί λοιπόν είναι ιδιαίτερης σημασίας για το οικοσύστημα.
Οι υπόλοιποι λόφοι είτε βρίσκονται σε προχωρημένα στάδια αποσύνθεσης είτε είναι καταπατημένοι από τους επισκέπτες.
Μικρές περιοχές με περιττώματα νυχτερίδων. Σε όλα τα σημεία του σπηλαίου υπάρχει πλήθος από μικρές “κηλίδες” γουανό, περισσότερες όμως και αδιατάρακτες υπάρχουν εκτός του κύριου μονοπατιού που ακολουθούν οι επισκέπτες
Εδώ οι βιοκοινωνίες είναι πιο απλές, φτωχότερες σε είδη και πληθυσμούς.
Παρ’ όλα αυτά οι “κηλίδες” αυτές είναι πολύ σημαντικές, λόγω του μεγάλου αριθμού τους και γιατί εκεί τρέφονται (αφού λείπουν οι πολλοί ανταγωνιστές και θηρευτές) τα δύο τρωγλόβια ισόποδα.
Οργανικά υλικά φυτικής προέλευσης. Πρόκειται ουσιαστικά για τόπο τροφής και όχι για βιότοπο
Είναι όλα τα ξύλα, φύλα και σπέρματα που έχουν πέσει (είσοδος) ή μεταφερθεί (από ζώα ή τον άνθρωπο) μέσα στο σπήλαιο.
Αναφέρονται ξεχωριστά γιατί αποτελούν τροφή για τρωγλόβια ισόποδα και γαστερόποδα.
Αργιλώδες έδαφος. Αποτελεί το πιο ολιγοτροφικό μικροπεριβάλλον του σπηλαίου και σε σχετικά καλή κατάσταση υπάρχει στους θαλάμους δεξιά και αριστερά της τεχνητής εισόδου
Μιας και οι ποσότητες οργανικής ύλης είναι πολύ μικρές, οι βιοκοινωνίες που ζουν εδώ είναι οι φτωχότερες του σπηλαίου.
Η παρουσία αρπακτικών κολεοπτέρων και αραχνών είναι πολύ μικρή και γι’ αυτό πιθανά μόνo εδώ γίνεται αισθητή η παρουσία του πολύ σημαντικού τρωγλόβιου δίπλουρου.
Τοιχώματα. Στα τοιχώματα, μέχρις ύψους 1 μ. κατά μέσο όρο, ζουν αράχνες, διπλόποδα και δίπλουρα.
Φαράγγι Αγγίτη
Λίγα μέτρα πιο κάτω από την σιδηροδρομική γραμμή που περνάει δίπλα απ’ το Σπήλαιο βρίσκεται το Φαράγγι του Αγγίτη, Γιγάντιοι όγκοι από συμπαγή πετρώματα ξεκινούν κάτω από τη μια και την άλλη όχθη του ποταμού και ορθώνονται πανύψηλα τοιχώματα για να ορίσουν την πορεία του, συνθέτοντας ένα εκπληκτικό θέαμα, που ξετυλίγεται μπροστά σου και σε κάνει να θαυμάζεις το μεγαλείο της φύσης.
Υπάρχουν και πιο ήπια μέρη όπου ο επισκέπτης μπορεί με την βοήθεια οδηγού να φτάσει από στενό μονοπάτι στην κοίτη του ποταμού. Εκεί θα βρεί ήσυχες αμμουδιές και κάτω από υδροχαρείς θα απολαύσει την ήρεμη ροή του νερού σε μια ατμόσφαιρα απόλυτης ησυχίας, που διακόπτεται μόνο από το πέταγμα των πουλιών.
Μνημείο πεσόντων «Ρούπελ»
Το οχυρό «Ρούπελ» ήταν το μεγαλύτερο από τα 21 αμυντικά συγκροτήματα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, που προετοιμάστηκαν για τις μάχες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στην κορυφή του λόφου «Προφήτης Ηλίας», κάτω από τον οποίο βρίσκεται η σημερινή επισκέψιμη στοά του στέγαζε τον Σταθμό Διοικήσεως και εποπτεύοντας την ιστορική περιοχή όπου διεξήχθησαν οι μάχες των οχυρών το 1941, είναι τοποθετημένη μία επιβλητική κατασκευή, αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών.
Το «Ηρώον», στις μαρμάρινες πλάκες του που φιλοτεχνήθηκαν τη δεκαετία του ‘70, καταγράφει τα ονόματα των 123 νεκρών του Ρούπελ αλλά και των οχυρών Καρατάς, Παλιουριώνες και των περιοχών Καπίνα και Λόφο Λουτρών, τον Απρίλιο του 1941. Στον χώρο τελούνται οι εορτασμοί των μαχών σε κάθε επέτειο, ενώ σε μικρή απόσταση υπάρχει παρατηρητήριο τοπογραφικής ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στο οχυρό.
Η Αμφίπολη κατά την αρχαιότητα είχε αναδειχθεί σε ένα σπουδαίο οικονομικό, πολιτιστικό και πολιτικοστρατιωτικό κέντρο, ιδιαίτερα μετά την προσάρτησή της στο Βασίλειο των Μακεδόνων. Είχε ιδρυθεί από τους Αθηναίους, το 437 π.χ., λόγω της στρατηγικής θέσης της στην εύφορη γη που πότιζε ο Στρυμόνας και κοντά στα μεταλλεία της Θράκης και τα χρυσωρυχεία του Παγγαίου, μα πέρασε γρήγορα στα χέρια των Σπαρτιατών και λίγα χρόνια αργότερα καταλήφθηκε από τον Φίλιππο Β’, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ο αρχαιολογικός χώρος της είναι ένας από τους σημαντικότερους στην Ελλάδα και η ανασκαφικές έρευνες έχουν αναδείξει πολύτιμα στοιχεία για τη ζωή και τα έθιμα των κατοίκων της στην αρχαιότητα, αλλά και τα βυζαντινά χρόνια. Βρίσκεται μέσα στα όρια της περιτειχισμένης αρχαίας πόλης, ενώ η νεκρόπολη εκτείνεται έξω από τα τείχη, μαζί με άλλες αρχαίες θέσης που συνδέονται με την αρχαία αλλά και τη χριστιανική περίοδο της περιοχής.
Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει μεγάλο μέρος από τα τείχη και ορισμένα από τα ιερά καθώς και ιδιωτικά και δημόσια κτήρια της πόλης. Η ακμή της πόλης αντικατοπτρίζεται στα μνημειακά κτήρια με τα ψηφιδωτά δάπεδα και τις τοιχογραφίες, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκονται διάσημα μνημεία, όπως ο Λέων της Αμφίπολης, ο Πόρος και ο Πύργος του Μαρμαρίου.
Σύμβολο της περιοχής των Σερρών, το λιοντάρι της Ανακαλύφθηκε από τον ελληνικό στρατό το 1912, κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών έργων στον ποταμό Στρυμόνα, ενώ κομμάτια της κατασκευής βρέθηκαν το 1916 από Άγγλους στρατιώτες.
Το λιοντάρι της Αμφίπολης έχει ύψος 5,30 μέτρα και παρουσιάζεται καθιστό στα πίσω πόδια. Μαζί με τα βάθρα, το συνολικό του ύψος υπερβαίνει τα οκτώ μέτρα και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία του 4ου αιώνα π.Χ. που διασώζονται. Βρίσκεται δίπλα στην παλιά γέφυρα του Στρυμόνα, στην επαρχιακή οδό Αμφίπολης-Σερραϊκής Ακτής.
Ο Λέων της Αμφίπολης έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, καθώς δεν έχει γλώσσα. Εικάζεται πως αυτό οφείλεται σε κατασκευαστικό λάθος ή σε συμβολική παράλειψη του δημιουργού, ο οποίος δεν είναι γνωστός.
